“memleketimden klişeler” araştırması

Yapılan bir araştırmaya* göre, Türkiye’de bir günde, ortalama,

– 7.832 kişi, kıskandığı sevgilisine “Sana güveniyorum hayatım, ben başkalarına güvenmiyorum.” deyip en başta kendine olan güvensizliğinin üstünü örtmeye çalışıyormuş.

– 4.351 kişi “Olimpos bozdu yeaaa” diyormuş.

Bu sayı 8-10 yıl kadar önce 20 binlere dayanmışmış lakin Olimpos’un bozduğu geniş kitlelerce kabul edilip yerini “Kabak bozdu yeaaa” vs.ye bıraktıkça sayı epey azalmış.

– Az önceki paragraftan devam: 9.340 kişi “Kabak bozdu yeaaa!” diyormuş.

Uzmanlar bu sayının iki ya da üç yıl artmaya devam edip 15 binlerde bir iki yıl kaldıktan sonra yavaş yavaş düşeceğini öngörüyorlar.

– 12 bin kişi, ay çekirdeği için, “Buna da başlayınca bırakılmıyor.” diyormuş.

Bu, yıllar arasında en değişmeyen istatistikmiş; araştırmanın yapılmaya başlandığı 1991 yılından beri neredeyse hep aynı seviyede kalmış.

– 6.814 ebeveyn, -çoğunlukla sanatla, bazen de sporla uğraşmak isteyen- kızına/oğluna, “Yapma demiyorum, yap ama hobi olarak yap.” diyormuş.

Bu istatistik biraz dramatik. 90’lı yıllarda günde 50 binlere yaklaşan sayı, bu klişenin her yerde ve sıklıkla kullanıldığı gerçeği kabak gibi ortaya çıktıktan sonra hızla aşağılara inmiş. Uzmanlara göre, bu ve türevi cümlelerin -tahmini- 4 yılı kaldı.

– 3.856 kişi, ortalama üçer defa “Her şey olması gerektiği için oluyor.” diyormuş.

Bu cümle, kendi içinde anlam olarak sorunlu olmakla birlikte son yıllarda yükselen spiritüel çevrelerin sevdiği cümlelerden biri olmuş.

(Çoğunlukla aynı kişiler, kalbini açmamakla suçladıkları ve/veya fazla analitik buldukları dostlarına “Çok zihinden konuşuyorsun.” diyorlarmış ve bu cümlenin de zihinden çıktığını hesaba katmıyorlarmış.)

– 5.200 kişi, şakşakladıkları ama foyaları da meydana çıkan iktidar için “Çalıyorlar ama çalışıyorlar.” diyorlarmış. Bu cümle, 1950’lerden beri hep revaçtaymış ve her devrin hükümeti için itina ile kurulmuş.

– Çoğunlukla aynı kişiler (ama özellikle son dönemde), destekledikleri ve şakşakladıkları iktidarı, en köşeye sıkıştıkları anda, “Ama yol yapıyorlar.” diyerek temize çıkarmayı başarıyormuş (!).

– İş hayatından sıkılan ve hak ettiğini düşündüğünü kazanamayan 19.100 kişi, “Abi aslında en iyisi emlakçı olacaksın; ayda bir ev satsan, krallar gibi geçinirsin.” diyormuş. Aynı araştırmaya göre, özellikle büyük şehirlerde, her sokakta mantar gibi biten emlak ofislerinin %64’ünün temeli böyle bir sohbette açılmış.

Ve yine aynı araştırmaya göre, açılan emlak ofislerinin %55’i, iki yıl içinde sektörden çıkıyor, yerini yenilere bırakıyormuş.

– “Aslında en güzeli, bi’ sahil kasabasına gidip ufak bir pansiyon açacaksın.” diyen 4 bin civarında kişi oluyormuş. Bu hayal, 80’lerde turizmin geliştiği zamanlarda on binlerce kişi arasında yaygınken, turizmin rantı çoktan dağıtıldığı için yavaş yavaş yerini bir sonraki maddeye bırakmış.

– Yani: “Var ya; döneceksin köye; tavuklar, koyunlar… Sebzeni kendin yetiştireceksin. Değmez bu kargaşaya!” minvalinde kurulan cümleler, uzay boşluğunda dramatik bir şekilde daha fazla yer almaya başlamış. Geçtiğimiz yıl günde 8.233 kişi bu cümleyi kurarken, bu yıl 11 bin kişiye yaklaştığı tahmin ediliyor. Sadece beş yıl önce, bu ve türevi cümleler, günde sadece 500 civarında kişi tarafından kuruluyormuş.

– En astronomik yükseliş ise “aynen**” için vuku bulmuş. Son üç yılda iki-üç binlerden 240 binlere dayanmış ve her geçen gün birkaç bin kişilik artış gösteriyormuş. Gerekli önlemler alınmaz ve süreç bu şekilde devam ederse, allah esirgesin, 2020 yılında kişi başına günde bir “aynen” düşmesi işten bile değilmiş.

“Aynen” konusuyla ilgili yürütülen çok özel başka bir araştırma daha var ama henüz sonuçları paylaşılmadı. Ancak kaynaklarımızdan aldığımız bilgilere göre “aynen” kullanımının her %5’lik artışına, kelime dağarcığımızda %1’lik bir düşüş eşlik ediyormuş. Aradaki korelasyon üzerindeki çalışmalar ise henüz devam etmekteymiş.

– 7,500 insan kaynakları sorumlusu/uzmanı/müdürü***, iş görüşmesine gelen adaya “Yerimizi kolay buldunuz mu?” diyerek görüşmeyi sevimli ve dostane (!) bir şekilde başlatıyormuş.

– Özellikle eniştelerin favorisi olan “İki evin olacak; birinde oturucan, diğerini kiraya vericen; mis gibi yaşayıp gidicen.” cümlesi ise son yıllarda kan kaybetse de günde 14 bin civarında tekrar ediliyormuş.

– Devamı gelebilir sayın seyirciler. Esen kalın.

* Araştır-San – Mart 2016
** Araştırmada, ikileme halinde kullanılan “aynen”ler (bkz. “aynen aynen”) tek sayılmıştır.
*** Araştırmada, aynı soru bir günde birden fazla kez kullanıldıysa, kullanıldığı kadarı sayılmıştır.